Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!

Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,

(…)

Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły

Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły.”                                               

(…)

                                                                     Jan Kochanowski

Lipa (łac. Tilia )  bo o niej mowa to symbol czystości, niewinności oraz nadziei. Dawniej uważana za święte drzewo, które chroni przed złymi duchami oraz piorunami, a czas, w którym kwitnie był ważnym wydarzeniem.

Nie brakuje chyba smakoszy herbatki z ususzonych kwiatów lipy? O niezwykłych mocach, łagodzących kaszel, ból gardła, stres, dolegliwości serca a nawet ułatwiająca zaśnięcie. To właśnie jej kwiaty zawierają dużo witaminy C i PP, flawonoidy, olejki eteryczne czy śluzy, które sprawiają takie cuda. Liście oraz korę stosowano przy leczeniu chorób oczu i to już od czasów starożytnych!

Dawniej z drewna lipowego wykonywano kołyski, instrumenty muzyczne- skrzypce, narzędzia kuchenne- łyżki czy trumny. Dzisiaj zastosowanie ma przy wyrobie sprzętów domowych. Przez łatwość w obróbce i miękkość drewna chętnie sięgają po nią rzeźbiarze. Była inspiracją dla wielu poetów. Ujęta została w poezji m. in.: Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Marii Konopnickiej.

Lipiec to miesiąc kwitnienia Lip. Czy nazwa tego miesiąca jest przypadkowa?

Nazwa miesiąca (według Brücknera) dawniej również lipień pochodzi od kwitnących wówczas lip. W Polsce występuje 20 gatunków lip, z czego 2 są rodzime. Są to: lipa drobnolistna (Tilia cordata) oraz szerokolistna (Tilia platyphyllos). Preferują siedliska żyzne, świeże oraz słoneczne są gatunkami ciepłolubnymi i odpornymi na przymrozki. W Polskich lasach stosowana głównie, jako gatunek domieszkowy.

Jej niezwykle pachnące kwiaty zwabiają pszczoły. Dawniej las stanowił ich miejsce bytowania  ze względu na ogromną ilość roślin miododajnych w tym lipy. Naturalnym było, iż w pniach drzew znajdowały się pszczele gniazda. Dzięki nim w środowisku rośliny produkowały dużo więcej owoców i nasion.

Stąd też lipy są drzewami bardzo cenionymi przez pszczelarzy. Miód lipowy to jeden z najbardziej aromatycznych przysmaków uważany za najlepszy wśród nektarowych. Jest naturalnym antybiotykiem dzięki wysokiej zawartości olejków eterycznych niszczących drobnoustroje górnych dróg oddechowych.  Zawiera także beta- karoten, potas, magnez  i witaminy z grupy B.

Lipa szerokolistna kwitnie do 2 tygodni wcześniej niż lipa drobnolistna. Kwiaty mają bardzo słodki intensywny zapach, który masowo przyciąga owady zapylające w tym pszczoły.

Dlatego pszczelarze coraz częściej decydują się na ulokowanie swoich pasiek właśnie w lesie. Lokalizowanie ich na terenie lasu stanowiącego własność Skarbu Państwa jest nieodpłatne co reguluje Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Obecnie Lasy Państwowe prowadzą wiele działań na rzecz pszczół, m.in. wieszają kłody bartne, sadzą krzewy i drzewa miododajne na terenie Naszego Nadleśnictwa na chwilę obecną zlokalizowanych jest osiem pasiek.

     Na terenie Nadleśnictwa Młynary lipa występuje, jako gatunek panujący, którego udział  w stosunku do całej powierzchni leśnej wynosi 6,8% oraz jako gatunek domieszkowy o dużym znaczeniu w całym Nadleśnictwie. Bardzo dobrej jakości drzewostany lipowe rosnące na terenie Nadleśnictwa Młynary zalicza się do wyłączonych drzewostanów nasiennych, które zajmują powierzchnię niemal 46 ha i stanowią bazę nasienną dostarczającą nasion. Z rosnących w nich drzew doborowych wybranych ze względu na ich wyjątkowe cechy fenotypowe tzn.: min. nieprzeciętną wysokość i jakoś pnia, pokrój korony, zdrowotność pozyskuje się nasiona w celu zakładania plantacji nasiennych. Na terenie Nadleśnictwa wyznaczono 23 drzewa mateczne, które stanowią źródło nasion. Na terenie Nadleśnictwa występują również trzy pomniki przyrody w postaci starych okazałych lip.

Rada:

• Obecnie jest najlepszy moment na zbiór kwiatostanów lipowych. Ważne, aby zbierać kwiaty, w których pąki dopiero zaczynają się rozchylać, dzięki temu będą one miały najwięcej cennych składników. Pozyskując kwiaty pamiętajmy, aby nie niszczyć gałęzi drzew.
• Lipę drobnolistną możemy łatwo odróżnić od lipy szerokolistnej, poprzez barwę włosków znajdujących się na spodniej stronie liścia. Drobnolistna ma je w kolorze brązowym a szerokolistna o barwie białej.